Việc cắt tỉa lá (nhặt lá) được coi là một bước quan trọng định đoạt một phần việc ra hoa của cây mai. Do đó, vào khoảng tháng Chạp, tùy thuộc vào thời tiết, người dân ở Huế bắt đầu nhặt lá mai.
Hoa mai vàng là loài hoa nổi tiếng tại Việt Nam. Đối với Thừa Thiên Huế, mai vàng nào đẹp nhất có gen bản địa riêng, thường được gọi là mai vàng Huế, đã được trồng từ lâu trong cung điện hoàng gia, đền đài, biệt thự, vườn trong, và nhà dân, tạo ra một vẻ đẹp sang trọng, trở thành biểu tượng của mùa Xuân trong thiên nhiên và nhân dân Huế, gắn bó chặt chẽ với cuộc sống hàng ngày của người Huế.
Do sự phổ biến của loài cây hoàng gia này trên đất cố đô, ngay cả những người không phải là thợ thủ công, gần như maii người ở Huế đều biết cách chăm sóc tự nhiên cho các loại cây cảnh trong vườn ở Huế để làm cho chúng trở nên đẹp hơn, đặc biệt là mai vàng Huế.
Cắt tỉa lá (nhặt lá) được coi là một bước quan trọng định đoạt một phần việc ra hoa của cây mai. Do đó, vào khoảng tháng Chạp, tùy thuộc vào thời tiết, người dân ở Huế bắt đầu nhặt lá mai. Sự chú ý cẩn thận được dành cho việc nhặt lá để tránh làm tổn thương nụ. Đối với nhiều cây cao không thể đạt được, cần sử dụng ghế/đại để đứng để nhặt hết lá dày đặc của maii cây. Công việc này có vẻ đơn giản với người ngoài nhưng có thể mất đến một tuần. Các vườn có số lượng cây mai lớn, lên đến hàng trăm chậu, có thể cần thuê người để nhặt lá đúng thời gian.
Dưới đây là cách đúng để nhặt lá mai để có vườn mai đẹp vào dịp Tết:
1. Chú ý trước khi nhặt lá mai
Cây mai là loại cây cần được tưới nước đầy đủ, đặc biệt là trong thời kỳ ra hoa. Do đó, cần đảm bảo rằng cây không bị thiếu nước và tưới nước đầy đủ hàng ngày. Nếu cây có nhiều cành không hiệu quả, cần cắt tỉa chúng khoảng 40 ngày trước, sau đó nhẹ nhàng xới đất trên bề mặt và thêm phân. Lúc này, cây mai sẽ được bổ sung đầy đủ và đa dạng dưỡng chất, giúp cây phát triển lá và nụ hoa một cách tốt nhất.
2. Tiến hành kiềm nước và quan sát nụ hoa
3-4 ngày trước khi nhặt lá mai, cần kiềm nước để tạo ra một maii trường khô, để cây dần quen với việc thiếu nước khi tất cả các lá đều đã được nhặt, giảm thiểu sự sốc cho cây. Sau khi nhặt lá, nước nên được tưới lại, lúc này mai sẽ bắt đầu maic nụ và bắt đầu nở hoa.
3. Thời gian nhặt lá mai
Dựa trên thời tiết
Chuẩn bị cho tháng Chạp, cần theo dõi dự báo thời tiết để xem thế nào: Nếu thời tiết ấm, thời gian nhặt lá sẽ được hoãn lại một vài ngày từ 16/17-12 ÂL và ngược lại. Nếu thời tiết lạnh, giai đoạn nhặt lá sẽ được tiến hành rất sớm trước ngày 15 tháng Chạp ÂL.
Đối với thời tiết nóng và gió mạnh, nên nhặt lá vào khoảng ngày 17 - 20 tháng Chạp để tránh hoa nở sớm hơn. Nếu tháng Chạp mưa và mùa mưa kết thúc muộn: cần nhặt lá sớm (10 - 14/12) để kích thích nụ hoa nở.
Dựa trên việc xuất hiện của nụ hoa mai vào dịp Tết
Thời gian nhặt lá mai cũng có thể được chọn tùy thuộc vào kích thước của nụ hoa. Khi hai lớp ngoại cùng của nụ bắt đầu rụng, đây sẽ là thời điểm lý tưởng để bạn bắt đầu nhặt lá.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: phôi mai vàng bến tre
Đối với những bông hoa mai có 5 cánh
Nếu hoa có nụ nhỏ (thường được gọi là nụ "kim"), bạn có thể nhặt lá sớm hơn, vào khoảng ngày 13 - 14 tháng Chạp (ÂL 2021). Đối với cây có nụ lớn hơn: bạn có thể nhặt lá một vài ngày sau, từ ngày 16 - 17 tháng Chạp. Nếu nụ đã lớn, khoảng 3-4 ngày nữa sẽ nở hoa: lúc này bạn nên hoãn việc nhặt lá đến ngày 18, 19 hoặc 20 tháng Chạp.
Đối với các loại mai có hơn 5 cánh hoa
Những loại này thường là các loại có 12 cánh hoặc hơn, và hoa thường nở muộn hơn so với mai có 5 cánh hoa, vì vậy bạn cần thu lá mai khoảng 1 tuần sớm hơn.
Lưu ý: Đôi khi không phải nụ nhỏ maii nở muộn, mà lại là nụ lớn nở sớm vì mai có 5 cánh hoa có nụ nhỏ nhưng vẫn nở sớm trong khi mai có nhiều cánh hoa có nụ lớn nhưng vẫn nở cùng thời gian.
Những nụ đã rụng vỏ, màu sắc sáng và có phần bên trong xanh lá cây, sáng bóng sẽ nở dễ dàng, trong khi những nụ có màu đậm và nắm chặt vỏ sẽ nở chậm.
Phương pháp thu lá đúng
Khi thu lá, đừng kéo mạnh vì sẽ làm hỏng nụ hoa. Để cây mai nở đẹp, cần đảm bảo rằng tất cả lá trên cây đều được thu để tập trung dưỡng chất cho nụ hoa. Sử dụng kỹ thuật giữ cành hoa bằng một tay và kéo maii lá về phía sau bằng tay còn lại. Sau khi thu lá cho cây mai, nên ngừng tưới nước trong vài ngày trước khi tiếp tục tưới.
Xử lý hoa mai nở sớm hoặc muộn mai nở sớm
- Nếu trời nắng mà lại mưa, hoa sẽ nở sớm hơn => hạn chế tưới nước chỉ một lần maii ngày, chỉ tưới vào khoảng trưa với lượng nước vừa phải.
- Nếu chưa đến ngày 23 tháng Chạp mà mai đã rụng vỏ, đặt cây vào nơi mát mẻ và có bóng râm, tưới nhiều nước để tránh thối rễ, nhẹ nhàng đào quanh gốc để cắt bớt một số rễ cambium để làm chậm quá trình nở hoa.
Mai nở muộn
- Nếu lá mai đã già mà nụ vẫn còn nhỏ một chút, có thể nở muộn hơn Tết, vì vậy:
+ Tăng tốc độ phân giải hóa học với NPK có nồng độ phosphorus và potassium cao; phun nước lên nụ hoa nếu cây vẫn chưa rụng vỏ.
+ Tưới nước ấm cho rễ khi thời tiết quá lạnh; tưới nước cho hoa vào buổi sáng.
+ Cắt bớt các chồi non để kích thích sớm nở hoa.
+ Bật đèn màu vàng vào lúc 7-8 giờ tối maii ngày để kích thích sớm nở hoa khoảng 2-3 ngày.
- Nếu vẫn chưa nở vào ngày 30 Tết:
+ Phun nước lạnh đều khắp các cành vào khoảng 8 giờ sáng ngày 30.
+ Vào buổi trưa khi nắng mạnh nhất, pha 1 chậu nước ấm với tỉ lệ 2 nước sôi: 1 nước lạnh (khoảng 70 - 80 độ C), tiếp tục phun đều lên các cành để cải thiện hơn 50%.
